Jak przeprowadzić się do Czarnogóry

Od czego zacząć i jak przeprowadzić się do Czarnogóry? Dlaczego zdecydowaliśmy się na ten kraj? Jak i gdzie szukać mieszkania? Jakie są koszty? Jak wygląda sprawa z dokumentami? Okazało się, że do tematu naszej przeprowadzki macie bardzo dużo pytań. Jesteśmy zaskoczeni ile osób napisało, że myśli o przeprowadzce tutaj. Dlatego, żeby w jednym artykule zamieścić jak najwięcej odpowiedzi, wybraliśmy formę takiego trochę, Q&A. Zaczynamy!

Powód naszej przeprowadzki, dlaczego wybraliśmy Czarnogórę, kiedy tutaj byliśmy po raz pierwszy i czym się zajmujemy został opisany w oddzielnym artykule. Tak samo kwestie dokumentów i formalne sprawy, które są bardzo istotne, a nie chcemy tutaj powielać tych samych informacji:

• Dlaczego przeprowadziliśmy się do Czarnogóry?
• Jakie są wizy do Czarnogóry?
• Jak uzyskać prawo pobytu w Czarnogórze?

Jak przeprowadzić się do Czarnogóry krok po kroku?

Bardzo ważną kwestia jest charakter przeprowadzki, bo od niego zależą kwestie, które opisujemy w następnych pytaniach. Tak naprawdę, to co chcemy robić w Czarnogórze jest najistotniejsze i wiąże się z formalnościami, wyborem miasta i masą innych rzeczy. Podzielmy charakter przeprowadzki na takie główne aspekty, czyli: edukacja, praca, wieczne wakacje. Do każdego z nich trzeba trochę podejść inaczej, bo już wybór miejsca na zamieszkanie będzie od tego mocno uzależnione.

W ramach partnerskich programów, można realizować tutaj programy edukacyjne takie jak np. Erasmus, co daje nam możliwość wyjazdu edukacyjnego. Przy tych wyjazdach często jest to ułatwione przez uczelnie. Zupełnie inaczej do przeprowadzki należy podejść, jeżeli ktoś chce tutaj układać swoje życie i ma zamiar znaleźć prace na miejscu. Kolejnym ważnym aspektem jest znajomość języka. Jeżeli posługujemy się tylko polskim i angielskim, to możliwości znalezienia pracy pojawią się głównie w turystyce, wtedy więc mamy ograniczone możliwości wyboru miasta. Jeżeli ktoś chce spędzić czas na nieograniczonym urlopie czy emeryturze, to też zwróci uwagę na inne aspekty. Jak widzimy, podstawowe pytanie jak przeprowadzić się do Czarnogóry, mocno zależy od tego, dlaczego chcemy tam zamieszkać.

Które miasto, region wybrać do zamieszkania?

Jak przeprowadzić się do Czarnogóry i nie żałować? Po pierwsze odpowiednio wybrać miasto! Wybór miasta na przeprowadzkę do Czarnogóry, wiąże się z pierwszym aspektem czyli charakterem wyjazdu.

Centrum kraju

Jak jedziemy w celach edukacyjnych – to z wiadomych względów, mamy podjętą decyzję i mieszkamy w mieście, gdzie znajduje się uczelnia, która realizuje takie wyjazdy. Tutaj potencjalnych zainteresowanych musimy rozczarować, nie znajdują się one nad morzem. Jak ktoś chce pracować cały rok, to powinien szukać pracy poza turystyka i wtedy warto zamieszkać w większych miastach tych nieturystycznych tj. Podgorica czy Nikšić.

Nad wybrzeżem

Jak chcemy pracować w turystyce, to wtedy trzeba zamieszkać nad wybrzeżem, bo w pozostałej części kraju ta branża jest mniej rozwinięta, więc co za tym idzie, mamy mniejsze możliwości znalezienia pracy. Dodatkowo warto pamiętać, że sezon turystyczny nie trwa cały rok, ewentualnie szukać pracy zimą w regionie zimowym. Dla osób, które planują emeryturę, czy spędzić tutaj swoje długie wakacje, to polecamy również nadmorskie tereny, bo np. Podgorica – jest jednym z najmniej polecanych miast, mniejsze miejscowości poza sezonem mogą przypominać wymarłe miasteczka, a Cetinje jest najbardziej deszczowym miastem w kraju i tak nasze wymarzone wieczne wakacje, staną się najgorszymi.

Jak przeprowadzić się do Czarnogóry – formalnie i legalnie?

Czarnogóra nie jest w UE i tutaj będą nas obowiązywać inne kwestie prawne. To jakie dokumenty są nam potrzebne wiąże się z tym ile chcemy przebywać w Czarnogórze. Na dowód możemy wjechać na 30 dni, na paszport 90 dni – w obu przypadkach mamy status turysty i musimy płacić podatek turystyczny ok. 1,5 euro / dziennie. Możemy ubiegać się o wizę na pobyt krótkoterminowy lub długoterminowy (opisane w oddzielnym artykule). Przeprowadzka jest również możliwa kiedy mamy tymczasowe prawo pobytu – również szczegółowo opisane w oddzielnym artykule.

Jeżeli ktoś stara się o uzyskanie prawa pobytu, chce kupić nieruchomości czy otworzyć firmę, to należy się przygotować na dużą biurokrację oraz problemy językowe. Prędzej dogadamy się po angielsku w sklepie czy restauracji, niż w jakimś urzędzie. Wszystkie dokumenty jakie będą nam potrzebne, musza być przetłumaczone u tłumacza przysięgłego na język czarnogórski. Nie polecamy robić tego w Polsce, bo często takie dokumenty nie są uznawane w Czarnogórze i trzeba to robić ponownie na miejscu, przez co zapłacimy dwukrotnie. Dokumenty, które mogą być wymagane (w zależności od tego w jaki sposób chcemy uzyskać prawo pobytu) to m.in. paszport, zaświadczenie o niekaralności, nostryfikacja dyplomu ukończenia szkoły w Polsce.

Na ratunek z zawiłą biurokracja oraz papierologią w Czarnogórze przychodzą liczne firmy, które specjalizują się w usługach dla cudzoziemców i odpłatnie załatwiają wszelkie formalności np. koszt otwarcia wynosi ok 500 euro.

hvalaRADA: Zwolnienie z podatku turystycznego jest możliwe po okazaniu w punkcie turystycznym (w którym się płaci podatek) umowy wynajmu mieszkania na okres długoterminowy, poświadczony notarialnie.

Jak i gdzie szukać mieszkania?

Przyznamy szczerzę, że to nie było najłatwiejsze zadanie. Pomimo pomocy znajomych nie udało się nam wynająć mieszkania od osób prywatnych. Okazuje się, że nieruchomości w Czarnogórze, to bardzo ciekawa, międzynarodowa kwestia. Bardzo dużo widać wpływów zagranicznych inwestorów z wielu krajów m.in. Dubaj, Katar, Chiny, Kanada. Rynek nieruchomości jest jednak zdominowany przez obywateli Rosji i Turcji. Rosjanie od lat, aktywnie wspierają wiele sektorów gospodarki czarnogórskiej, bardzo dużo tutaj inwestują i są najliczniejszą grupą turystyczną (wiąże to się, też z religią). Turcy natomiast mocno aktywowali się w 2018 roku, po zmianie władz w ich kraju. Łatwość zdobywania wiz do Czarnogóry, skierowała ich własnie tutaj. Zrobiliśmy takie wprowadzanie, żebyście trochę bardziej zrozumieli dlaczego nie powinno Was dziwić jak mieszkanie będziecie wynajmować od Rosjanina.

Agencje nieruchomości

Ta opcja znana jest każdemu. Agencja zajmuje się wystawianiem ofert od prywatnych właścicieli. Tutaj problem językowy znika, bo w takich firmach zawsze ktoś mówi po angielsku. Dodatkowo, dla swojego bezpieczeństwa z agencją można podpisać umowę i mieć formalnie przygotowane dokumenty. Nie będzie żadnego problemu z podpisaniem umowy. Poniżej kilka agencji u których oglądaliśmy mieszkania i jedna z której finalnie skorzystaliśmy.

• StepMonte – mieszkanie wynajęliśmy z tej agencji
• Budvarent.me
• Monteweek
  

Grupy na Facebooku

Tutaj okazało się, że obok agencji z nieruchomościami prężnie działają grupy na faceboooku. Ogłoszenia są nie tylko z wynajmem długoterminowym, w tych grupach można również poszukać miejsca na urlop w sezonie. W ten sposób właściciele ogłaszają się, nie płacąc prowizji np. bookingowi i ceny są niższe. Można dodać swoje ogłoszenie, że się szuka czegoś do wynajęcia i wtedy właściciele sami się odzywają. Tutaj pojawia się niestety problem językowy – większość tych ogłoszeń jest po rosyjsku. My przez długi czas żartowaliśmy, że czujemy się jakbyśmy szukali mieszkania w Moskwie 😀

• Montenegro Realty
• Grupa Budva Pljus
• MonteMarket Place – ogłoszenia ze wszystkim – po angielsku

Jakie są koszty wynajmy w Czarnogórze?

Ceny są bardzo różne, myślę, że spokojnie możemy pokusić się o stwierdzenie, że jest to temat skomplikowany i na pewno bardziej złożony niż w Polsce. Cena czynszu zależy od regionu, miasta, standardu mieszkania i na ile ma być wynajęte – bo jak się okazuje jest to bardzo ważna kwestia. Na grupach z FB, które omawialiśmy powyżej można szybko zorientować się mniej więcej w cenach. Dlatego poniżej wrzucamy orientacyjne i średnie ceny czynszu miesięcznego wynajmu:

• Średnia cena to ok. 300 euro ok. 40 m² (widełki 200-400 euro w zależności od metrażu, ilości sypialni).
• Taniej można znaleźć spokojnie w miastach: Podgorica, Bar, Herceg Novi czy Nikšić – nawet już od 150 euro
• Dodatkowo do ceny trzeba doliczyć rachunki za wodę, prąd, itp.

Wynajem na kilka miesięcy

Sporo osób piszę do nas, że chcą pomieszkać sobie w Czarnogórze np. tylko zimą, albo na 6 miesięcy, przyjechać tutaj do pracy sezonowo lub po prostu zrobić sobie dłuższe wakacje. Ceny wynajmu na kilka miesięcy poza sezonem czyli listopad – kwiecień, to istna bajka… piękne apartamenty, czasami nawet w hotelach z widokiem na morze i z olbrzymim tarasem można znaleźć za ok. 200 – 300 euro / miesięcznie, gdzie ten sam obiekt w sezonie kosztuje 100 – 200 euro za dobę !

Natomiast zupełnie inaczej ceny wyglądają jak chce się wynająć mieszkanie na dłuższy okres z miesiącami wakacyjnymi włącznie. Tutaj pojawiają się już schody…

To z czym nagminnie się spotykaliśmy przy takim wynajmie, to:

• Podnoszenie czynszu 2-3-krotne za miesiące wakacyjne czyli za okres maj-październik.
• Jak chcesz wynająć mieszkanie na mniej niż rok, to i tak płacisz za cały rok. Np. ogłoszenie jest, że czynsz wynosi 300 e / miesięcznie – ale ta cena jest przy rocznym wynajmie, bo mieszkanie rocznie musi zarobić 3 600 euro. Czyli jak wynajmujesz na mniej np. 9 miesięcy – to i tak płacisz za pozostałe 3 miesiące… i dodatkowo obowiązkiem było złożyć pisemne potwierdzenie, że w tych wolnych miesiącach nie będziesz przebywać w tym lokalu.
• Kaucja wynosi wartość czynszu i z góry trzeba zapłacić za 3 ostatnie miesiące wynajmu.
• Wielokrotnie warunkiem wynajmu była płatność za cały okres z góry.
• Przy podpisywaniu umowy, wszelkie koszta związane np. z notariuszem pokrywacie Wy.

Koszty naszego mieszkania

Mieszkanie w Budvie, nowe budownictwo, blok z windami, na 3 piętrze. Ok. 15 min pieszo do centrum i na plażę. Metraż 42 m². Oddzielna sypialnia, kuchnia połączona z salonem, balkon. Mieszkanie w pełni wyposażone, standard bardzo dobry, zmywarka, podgrzewanie podłogowe w łazience, klimatyzacja. Czynsz 340 euro miesięcznie, plus opłaty między 50 – 90 euro miesięcznie (w zależności od używania ogrzewania i klimatyzacji).

Jak przeprowadzić się do Czarnogóry bez stresu – na co uważać

Opisaliśmy wcześniej specyfikę nieruchomości lokalnego rynku, żebyście mogli zrozumieć skąd się biorą ceny oraz takie rzeczy jak płacenie za cały rok, lub z góry. Każdy nam to tłumaczył w ten sam sposób. Jest to dla nich forma zabezpieczenia.

Problem w wynajmie długoterminowym

Tak jak nie ma najmniejszego problemu w znalezieniu lokum na krótki termin, tak jest olbrzymi problem w dłuższej perspektywie. To spowodowało, że mieszkania szukaliśmy kilka miesięcy. Okazuje się, że większość mieszkań nad wybrzeżem (szukaliśmy najpierw w Herceg Novi, w Zatoce Kotorskiej, potem w Tivacie i na końcu w Budvie) w sezonie jest wynajmowana w trybie dobowym. Przy wynajmowaniu dobowym w okresie letnim tylko przez kilka miesięcy może zarobić więcej, niż przy wynajmie całorocznym. Nasze mieszkanie kosztuje 340 euro miesięcznie, a w sezonie 50 euro za dobę – łatwo można policzyć co jest bardziej opłacalne. Dlatego, też właściciele zabezpieczają się, jak tylko mogą, żeby ktoś nie zrezygnowała z wynajmu w sezonie kiedy jest za późno na zbieranie rezerwacji.

Umowa i dokumenty

Kolejnym problemem, może okazać się to, że nawet jak znajdziemy prywatną osobę (bo wiadomo, że wtedy czynsz jest niższy), która wynajmie nam mieszkanie, to niekoniecznie podpisze z nami umowę. Tak samo jak płacenie przelewem nie będzie mile widziane, lub wręcz niemożliwe, bo to wszystko wiąże się z płaceniem podatków. A jak już wcześniej wspominaliśmy umowa wynajmu będzie potrzebna w niektórych formalnych sprawach.

Kolejna sprawą jest notarialne potwierdzenie wynajmu, które wcześniej opisywaliśmy, gdzie może być potrzebne. Do takiej usługi notariusza, trzeba doliczyć tłumacza przysięgłego, jeżeli właścicielem jest również obcokrajowiec – koszt w zależności ilu tłumaczy jest potrzebnych (w naszym przypadku: rosyjski dla właściciela i angielski dla Natalii, która nie mówi w lokalnym języku) koszt wynosi ok. 100 – 200 euro.

Czy warto przeprowadzić się do Czarnogóry?

Jak przeprowadzić się do Czarnogóry i nie żałować, wiąże się z pytanie czy warto? Zapraszamy do obserwowania naszego codziennego życia tutaj na FB lub instagramie, możecie zobaczyć jak sobie radzimy i czy żałujemy.