Język czarnogórski jest zbliżony do polskiego.
Język czarnogórski jest zbliżony do polskiego.

Istnienie języka czarnogórskiego wciąż jest poddawane w wątpliwość. Po rozpadzie Jugosławii kwestie językowe stały się poniekąd symbolem i podkreśleniem autonomii powstałych państw, bo tak naprawdę to wszystkie wywodzą się z dawnego języka serbsko-chorwackiego, a różnice między nimi są minimalne.

Język czarnogórski, a serbsko-chorwacki

Rok po odzyskaniu niepodległości (w 2006 roku) rząd Czarnogóry uznał konstytucyjnie język czarnogórski jako jeden z urzędowych obowiązujących w tym kraju. Podkreślając tym zapisem odrębność od języka serbskiego, chorwackiego i bośniackiego. Jedną z konsekwencji powstania zapisu w konstytucji było drukowanie oficjalnych podręczników do nauki tego języka, mimo iż odróżnieniem od serbskiego jest występowanie dodatkowych dwóch liter ś i ź oraz dwusylabowa wymowa ije.

W samej Czarnogórze tylko 36,96% społeczeństwa deklaruje używanie języka czarnogórskiego, bo najczęściej usłyszymy serbski, którym posługuje się 42,88% populacji. Aktualnie prowadzona jest sprawa nadania międzynarodowego kodu językowego. Język czarnogórski możemy studiować na 10 uniwersytetach na świecie.

Kwestię uznania języka czarnogórskiego może słusznie pozostawmy lingwistom. Samemu lepiej zapoznać się z praktyczną jego stroną, z którą przyjdzie nam się zmierzyć podczas urlopu w Czarnogórze.

Język czarnogórski brzmi bardzo podobnie do języka polskiego.
Język czarnogórski brzmi bardzo podobnie do języka polskiego.

Język czarnogórski, a język polski

Podróżując po Czarnogórze z pewnością nie będziemy mieli problemów językowych. W kurortach turystycznych większość osób mówi po angielsku, niemiecku lub rosyjsku. Jak nie władamy, którymś z powyższych języków to też nie powinniśmy mieć trudności. Język czarnogórski i polski, należą do tej samej grupy języków słowiańskich, co ułatwia wspólną komunikację.

Wielką uciechą okazują się rozmowy z lokalnymi mieszkańcami, gdy każdy mówi we własnym języku i występuje nic porozumienia. Jest to niewątpliwie duży plus podróżowania po Czarnogórze. Kulturowo i językowo jesteśmy blisko i tą więź  wyczuwa się w wielu sytuacjach. Dodatkowo osoby, które nie mówią po angielsku nie muszą się stresować, bo na pewno sobie poradzą rozmawiając po polsko-czarnogórsko-migowemu.

Nauka lokalnych słówek może okazać się dodatkową rozrywką, bo szybko zapamiętujemy podobne słówka. Czasami tylko trzeba uważać na ich odmienne znaczenie, bo język czarnogórski może sprawić nam psikusa 😉

Liczebniki w języku czarnogórskim

0   nula 8   osam 50   pedeset
1   jedan 9   devet 90   devedeset
2   dva 10   deset 100   sto
3   tri 11   jedanaest 200   dvesta
4   četiri 12   dvanaest 300   trista
5   pet 20   dvadeset 500   petsto
6   šest 30   trideset 1000   hiljadu
7   sedam 40   četrdeset 1 000 000   milijon

Dni tygodnia w języku czarnogórskim:

poniedziałek ponedeljak
wtorek utorak
środa sreda
czwartek četvrtak
piątek petak
sobota subota
niedziela nedelja
tydzień nedelja, sedmica

Miesiące i pory roku w języku czarnogórskim:

styczeń anuar
luty februar
marzec mart
kwiecień april
maj maj
czerwiec jun
lipiec jul
sierpień avgust
wrzesień septembar
październik oktobar
listopad novembar
grudzień decembar
wiosna proleće
lato leto
jesień jesen
zima zima

Czas, pory dnia i pytania o godzinę w języku czarnogórskim:

godzina sat, čas
rano ujutro
wieczór veče
noc noć
wczoraj juče
dzisiaj danas
jutro sutra
dzień dan
miesiąc mesec
rok godina
po południu po podne
wpół do piątej pola pet
czwarta piętnaście cetiri i petnaest
Która jest godzina? Koliko je sati?
Jest druga. Druga je sati.

Kierunki i pytania o drogę w języku czarnogórskim:

wschód istok
zachód zapad
północ sever
południe jug
daleko daleko
blisko blizu
zabłądziłem izgubio
sam se
iść prosto ići pravo
zawrócić vratiti se
kręcić w lewo/w prawo skrenuti levo/desno
Jak dojechać do…? Kako doći do…?
Jak dojść pieszo do…? Kako doći peške do…?
Gdzie się znajduję… ? Gde se nalazi…?
Gdzie jest…? Gde se nalazi…?

Transport i komunikacja w języku czarnogórskim:

autobus autobus
dworzec autobusowy autobuska stanica
dworzec kolejowy železnička stanica
kasa biletowa blagajna
lotnisko aerodrom
metro metro
minibus minibus
peron peron
pociąg voz
poczekalnia čekaonica
przechowalnia bagażu garderoba
przedział kupe
przystanek autobusowy autobuska stanica
rozkład jazdy red vožnje
skrzyżowanie raskrsnica
tor kolosek
wagon vagon
bilet karta
odjazdy odlasci
przyjazdy dolasci
samochód automobil, auto, kola
droga put
O której odjeżdża pociąg do…? U koliko kreće/Kad polazi voz za…?

Zwroty przydatne w hotelu w języku czarnogórskim:

hotel hotel
pensjonat pansion
łazienka kupatilo
prysznic tuš
pokój gościnny soba
wejście ulaz
wyjście izlaz
otwarte otvoreno
zamknięte zatvoreno
do wynajęcia/wypożyczenia za iznajmljivanje
Szukam noclegu Tražim prenoćište
Macie Państwo wolne pokoje? Da li imate slobodne sobe?
Zarezerwowałem pokój na nazwisko Rezervisao sam sobu na prezime
Chciałbym wynająć pokój jedno / dwuosobowy Hoću da iznajmim jedno/dvokrevetnu sobu
Na 1/2/3 noce/doby Za jednu/dve/tri noći, na jedan/dva/tri dana
Czy śniadanie jest wliczone w cenę? Da li doručak je uračunat u cenu?
Czy pokój jest z łazienką? Da li soba ima kupatilo?
Czy jest ciepła woda? Da li ima tople vode?

Rozmówki w języku czarnogórskim:

Dzień dobry Dobar dan (do godz. 10 rano: Dobro jutro)
Dobry wieczór. Dobro veče.
Do widzenia. Do viđenja.
Dobranoc. Laku noć.
Jak się masz?/Jak się Pani/Pan ma? Kako si?/Kako ste?
Dziękuję, dobrze/ Dziękuję, wspaniale Hvala dobro/ Hvala odlično
Dziękuję, nie najlepiej. Hvala ali nije najbolje.
Przepraszam. Izvinite/Pardon (za coś)
Proszę (podając coś). Izvolite.
Dziękuję / bardzo dziękuję. Hvala/hvala puno.
Nie ma za co. Nema na čemu.
Nie mówię/słabo mówię po… Ne pričam/slabo pričam na…
Proszę mówić wolniej. Molim da pričate sporije.
Nie rozumiem. Ne razumem.
Skąd Pan/Pani jest? Odakle ste?
Jestem z Polski/Polakiem/Polką Ja sam iz Poljske / Poljak / Poljakinja.
Mieszkam w… Živim u…
Jak Panu/Pani na imię? Kako se zovete?
Mam na imię… Zovem se…
Ile masz lat? Ile ma Pan/Pani lat? Koliko imaš godina?/Koliko imate godina?
Mam… lat Imam… godina
To mój adres… To je moja adresa…
Miło było pana/panią poznać. Drago mi je što smo se upoznali
Szczęśliwej podróży. Srećan put.

Zwroty przydatne w restauracji i sklepie w języku czarnogórskim:

owoce voće
warzywa povrće
chleb hleb
masło maslac
jaja jaja
ser sir
kiełbasa kobasica
woda mineralna kisela voda
mleko mleko
sok sok
herbata/kawa čaj/kafa
cukier šećer
ryż pirinač
makaron špagete
ziemniaki krompir
ryby ribe
mięso meso
bez mięsa bez mesa
dżem džem
piwo pivo
wino czerwone/białe, wytrawne /słodkie crveno/belo vino, suvo/sladko
zupa čorba
sklep spożywczy prodavnica
targ z żywnością/bazar pijaca
Ile to kosztuje? Koliko košta?
Poproszę kilogram/pół kilo Molim kilo/pola kile
Poproszę kawę /czarną/z mlekiem Molim kafu /crnu/s mlekom
Z cukrem Sa šećerom
Bez cukru Bez šećera
To wszystko To je sve
Co dziś jest w menu? Šta danas ima u meniju?
Ile płacę? Koliko plaćam?
razem/osobno zajedno/posebno
Poproszę menu. Meni molim.
Poproszę rachunek. Račun molim.
Za mało / za dużo malo /pre više
Poproszę coś bez mięsa Molim nešto bez mesa/
nie jem mięsa ne jedem meso
jestem wegetarianinem ja sam  vegetarijanac
smaczne ukusno
Smacznego. Prijatno.
Na zdrowie! živeli!

Uwaga psikus !

Znaczenie po polsku Znaczenie po czarnogórsku
dzień dobry dobar dan (do godz. 10 rano: dobro jutro)
rok godina
iść prosto ići pravo
przedział kupe
bilet karta
Mam… lat Imam… godina
Krzesło Stolica
Stolica Glavni grad
Pracowita Vredna
Wredna Neljubazna
przygoda Avantura
Awantura Svađa
narkotyk Droga
Droga Put
Prosto Pravo
Prawo Desno
Rano Jutro
Jutro Sutra
Policzek Obraz
Obraz Slika
Panieruj Pohuj
Przystojniaczek Frajer

13 KOMENTARZE

  1. Może warto zatytuować ten wpis jako rozmówki „w jaki sposób dogadać się w Czarnogórze” lub jakoś inaczej, ponieważ słówka, które Państwo podali to rozmówki serbskie, nie zaś czarnogórskie. Proszę uważać zwłaszcza na jotację. Serdecznie pozdrawiam.

    • Pani Karolino,
      jest Pani pierwszą osobą, która na to zwróciła uwagę. Dziękujemy za sugestie, ale nie zmienimy artykułu, bo wpisuje się w naszą idee opowiadania o Czarnogórze.
      Artykuł powstał 2 lata temu, bazując na informacjach od mieszkańców Czarnogóry, przewodników i książek, które udało mi się znaleźć, dodatkowo wygrzebałam w otchłani internetu dokument właśnie opisujący niejednoznaczne stanowisko wśród lingwistów. Jaki wtedy kierunek obrałam? Napisałam artykuł, który ma być przydatny dla przeciętnego turysty. Skoro nawet środowisko lingwistów nie jest jednogłośne i tak samo mieszkańcy. Nasz blog jest prowadzony z pasji do Czarnogóry 🙂 Rozumiem, gdybyśmy nazywali siebie profesjonalistami i oferowali naukę języka, pisali książki itp. wtedy miało by to wielkie znaczenie… Jeżeli ma Pani na tyle wystarczające wykształcenie, wiedzę i chęć to zapraszamy serdecznie do napisania artykułu, który opublikujemy na naszej stornie pod Pani imieniem i nazwiskiem jako gościnny wpis lingwisty 🙂
      Pozdrawiam 🙂

  2. Dzień dobry. Mam pytanie. Chciałabym nauczyć się języka czarnogórskiego i w związku z tym, czy mogłaby Pani polecić mi jakieś podręczniki dla początkujących? Nie chodzi mi o pisanie elaboratow, ale o dogadanie się mieszkancami Czarnogóry dość płynnie. Z góry dziękuję i pozdrawiam.

  3. Bardzo dziękuję, dla mnie bardzo przydatne i pomocne. Wszystko przepisałam do zeszytu. Kupuje dom w Czarnogórze i zaczynam uczyc się języka przynajmniej podstawowej komunikacji.

  4. Do dziś pamiętam przerażenie w oczach naszej gospodyni na wyspie Rab, gdy opowiadaliśmy jej, że ” Czekaliśmy na prom dwie godziny ” 😀

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj