Spora część turystów nadal sięga przed urlopem po tradycyjny przewodnik po Czarnogórze. Dziś na rynku mamy całkiem duży wybór. Asortyment stale się powiększa, bo Czarnogóra jest jednym z krajów, gdzie z roku na rok przybywa turystów z Polski. Skoro zainteresowanie jest coraz większe, to powstają nowe pozycje w księgarniach.

Wszystkie dane zawarte w przewodnikach po Czarnogórze powinny nam ułatwić przygotowanie wymarzonych wakacji. Wszak każdy z nas chciałby być jak najlepiej przygotowanym. Zabrać z sobą jak najmniejszy bagaż (pamiętając o specyfice bagażu podręcznego w Czarnogórze), a najlepiej mieć tyle, żeby tego w ogóle nie odczuwać. Warto pamiętać, że żaden przewodnik nie jest bezbłędny. Przed wjazdem skrupulatnie trzeba sprawdzić wszystkie ważne i podstawowe informacje, a zwłaszcza te o prawnych aspektach wyjazdu do kraju poza UE i strefę Schengen. Przyda się, też oczywiście bazowanie na swoich doświadczeniach w podróżowaniu, jeżeli tylko je posiadamy.

Przewodnik po Czarnogórze, który zainspiruje do zwiedzania

W wyborze duże znaczenie mają nasze osobiste gusta. Jeżeli chcemy dużej ilości informacji, to nie zainteresują nas przewodniki kilkunastostronicowe. Jeśli są znów zbyt obszerne, to będzie to wpływać na ich wagę, a co za tym idzie na komfort podczas zwiedzania. W przewodniku, który ma ładne ilustracje i duże zdjęcia, niektórym może znów zabraknąć treści. Natomiast jeżeli w środku zobaczymy samą czarno-białą oprawę i „papkę” historyczną, masę porad oraz inne suche fakty, to zabraknie nam tego czym możemy nacieszyć oko czyli piękne widoki. Po prostu jak zawsze trzeba znaleźć „złoty środek”.

Właściwy przewodnik powinien zawierać fakty historyczne i kulturowe. Składać się z przydatnych porad i wskazówek, atlasu drogowego, planu miasta, mini słownika lub rozmówek, które pomagają w porozumiewaniu się z lokalnymi mieszkańcami. Często szukamy podczas urlopu miejsc, gdzie można lokalnie zjeść, posłuchać tradycyjnej muzyki, dowiedzieć się również, co możemy robić kiedy pogoda nam nie do końca sprzyja. Oczywiście wzmianki dotyczące pogody, klimatu, fauny i flory będą kolejnymi atutami idealnego przewodnika.

Dostępność przewodników po Czarnogórze na rynku

Aktualnie możemy nabyć przewodniki po Czarnogórze z takich wydawnictw jak: Pascal, Bezdroża, Marco Polo, explore! Guide (ExpressMap), Michelin, Rewasz, Bradt, Globtroter. W artykule skupimy się na tych najpopularniejszych i najbardziej dostępnych, tj. Pascal, Marco Polo, explore! guide (ExpressMap), a naszym „gościem specjalnym” zza granicy będzie wydawnictwo Turisticka naklada z Chorwacji.

Przedstawimy poniżej 5 przewodników po Czarnogórze. Wszystkie one towarzyszą nam w naszym życiu i są dla nas bardzo istotne. W kilku zdaniach podsumujemy każdy z nich, pokażemy ich mocne i słabe strony, opowiemy do kogo są zaadresowane. Kolejność jest zupełnie przypadkowa, więc zapraszamy do lektury. Mamy oczywiście swoich faworytów! Może właśnie tutaj znajdziecie swój idealny przewodnik po Czarnogórze?

Aleksandra Zagórska-Chabros, Inspirator podróżniczy + Mapa, ITAKA Pascal, 2019

Przewodnik po Czarnogórze, wydawnictwo Pascal
Przewodnik po Czarnogórze, wydawnictwo Pascal ITAKA

Naszym zdaniem najpopularniejszy i najłatwiej dostępny przewodnik po Czarnogórze w księgarniach. Rzucający się w oczy na półkach, wydany pod szyldem BP ITAKA w 2019 roku, uwagę zwraca bardzo ładna szata graficzna. Przejrzysty spis treści i samouczek, który pozwoli korzystać nam z przewodnika oraz odszukiwać wybrane miejsca od razu na załączonej do niego mapie. Fajnym pomysłem jest rozdział „najlepsze” o wszystkim co jest  „naj…” w Czarnogórze. Do tego takie dodatki jak „autor radzi” czy wskazówki, gdzie zjeść podnoszą wartość przewodnika. Natomiast brak faktów historycznych (jakże potrzebnych w miejscu o tak skomplikowanej historii) nieco nas razi, do tego zbyt mało danych o czarnogórskiej kuchni i zwyczajach, a przecież uwielbiamy lokalnie jeść.

Plusy: Ranking najważniejszych atrakcji, szata graficzna, merytoryczny, aktualne dane, przejrzystość.

Minusy: Brak tła historycznego, zbyt mało informacji na temat kuchni i zwyczajów, słabej jakości mapa.

Cena: okładkowa 39,90 zł

Danja Antonović, Marcus Bickel, tłumaczenie Elżbieta Gębal, Czarnogóra z atlasem drogowym, Marco Polo, 2014

Przewodnik po Czarnogórze, wydawnictwo Marco Polo
Przewodnik po Czarnogórze, wydawnictwo Marco Polo

To kolejna pozycja w naszej biblioteczce. Mimo, że jak na przewodnik nie jest młodzikiem, to nie łatwo znaleźć uaktualnioną wersję wydania Marco Polo. Uwagę zwraca od razu kompaktowość tego egzemplarza. Łatwo można go schować do torebki, plecaka czy nawet kieszeni. Zawiera nieduży słowniczek oraz atlas drogowy. W jednym z rozdziałów mamy podanych kilka tras samochodowych, które są wpisane do atlasu drogowego. Podobnie jak u poprzednika nie dowiemy się zbyt wiele o historii (tak, podkreślimy jeszcze raz jakie to ważne). Rozmiar, która jest plusem może być i jednocześnie minusem, bo o Czarnogórze wypada napisać więcej.

Plusy: Mini słownik, niewielki rozmiar, kilka przykładów tras połączonych z atlasem drogowym.

Minusy: Data wydania, brak tła historycznego, skromne opisy, opisane tylko główne atrakcje.

Cena:  ok. 24,90 zł

Łukasz Bejster, Czarnogóra 3w1 explore! Guide, ExpressMap, 2017

Przewodnik po Czarnogórze, wydawnictwo ExpressMap
Przewodnik po Czarnogórze, wydawnictwo ExpressMap

Następny w kolejce przewodnik to explore! guide, który jest chyba większy, niż sama Czarnogóra! A tak na poważnie to nasz zdecydowany faworyt. Jeżeli ktoś chce poczytać o „kotle bałkańskim”, o piratach, o rozpadzie Jugosławii, gospodarce oraz chciałby po prostu poznać wszystkie przyczyny i skutki, to warto zainwestować w wydanie explore! Do tego przejrzystość, obszerne opisy, dodatkowo atlas i laminowana mapa. Mimo, że droższy o kilkanaście złotych od konkurencji, będą to dobrze wydane pieniądze. Zdecydowanie dla wymagającego turysty, który pożąda wiedzy.

Plusy: Przejrzysta formuła, tło historyczne, laminowana mapa samochodowo -turystyczna, atlas, merytoryczny, zadowoli wymagającego turystę.

Minusy: Wydanie sprzed 3 lat, cięższy niż pozostałe.

Cena:  ok. 60,00 zł

Aleksandra Zagórska-Chabros, Praktyczny przewodnik Czarnogóra, Pascal2019

Przewodnik po Czarnogórze, wydawnictwo Pascal
Przewodnik po Czarnogórze, wydawnictwo Pascal

Przedostatni przewodnik na naszej liście ponownie autorstwa Aleksandry Zagórskiej – Chabros, inspirowany jej blogiem Bałkany według Rudej. Ogromnym atutem jest to, że ma bardzo osobisty wydźwięk, a dodatkowo bardzo pożyteczny rozdział „Inspirator”, w którym znajdziemy przykłady tras dojazdowych, czy opisy wycieczek jednodniowych do sąsiadujących krajów takich jak Albania czy Chorwacja. Przewodnik zawiera mini słownik, plany miast i wiele wartościowych porad dotyczących planowania wyjazdu. Ogółem naprawdę możemy się wiele o Czarnogórze dowiedzieć, jednak sporym minusem jest to, że prawie 90% ilustracji i zdjęć jest czarno-biała. Może to zniechęcić, przez to w pewnym momencie zaczynamy się nudzić i bardziej wertować przewodnik, niż go czytać. Z doświadczenia wiemy, że ostateczny wygląd przewodnika to decyzja wydawcy, w tym przypadku Pascala. Szkoda, bo fajna treść tylko słabo „zapakowana”.

Plusy: Stworzony z pasją, rozdział „inspirator”, mini słownik, merytoryczny.

Minusy: Czarno-biały, chaotyczny układ.

Cena:  okładkowa 44,90 zł

Savo Gregović , tłumaczenie Urszula Dzierżawska-Bukowska, Elżbieta Griszanow, Czarnogóra monografia turystyczna, 2013

Monografia po Czarnogórze
Monografia Turystyczna po Czarnogórze

Czas na naszego gościa specjalnego. Znalazł się w zestawieniu głównie z powodów osobistych. To opracowanie, które zakupiliśmy w Czarnogórze, dlatego jest ono dla nas bardzo ważne. Zakwalifikujemy je bardziej jako opowiadanie o Czarnogórze, niż przewodnik. Jest to opowieść o historii, kulturze, sztuce i pięknej przyrodzie. To monografia, w której można znaleźć informację o najmniejszych miasteczkach, a przemilczane kwestie zostały tych największych. Można odnieść wrażenie, że autor pisze o tym co po prostu wie i co akurat przyszło mu na myśl. Co nie zmienia faktu, że zawsze z miłą chęcią sięgamy po Gregovicia.

Jeżeli czytacie ten artykuł to znaczy, że może w najbliższym czasie wybieracie się do Czarnogóry, wtedy uważnie szukajcie w najważniejszych punktach turystycznych, bo tam gdzieś będzie czekać na Was dzieło autorstwa Gregovicia. Z uwagi na to, że to gość specjalny i bardziej traktujemy, to jako opowiadanie o Czarnogórze, to nie napiszemy o plusach i minusach. Zakupcie na miejscu i sami się przekonajcie!

Idealny przewodnik po Czarnogórze

Przewodniki spełniają dla nas trochę inną rolę, niż u przeciętnego turysty. Na początku naszej przygody z tym krajem, bardziej traktowaliśmy je jako kolejną pozycję do poszerzania swojej wiedzy, niż jako pomoc w przygotowaniu urlopu. Dlatego, też patrzymy w bardziej holistycznym kontekście i znajdujemy jedną wspólną, brakującą część we wszystkich książkach. To co uważamy, za najlepszy sposób na zwiedzania kraju, został bardzo skromnie opisany lub całkowicie pominięte. Chodzi nam dokładnie o zwiedzanie Czarnogóry samochodem! W przewodnikach jak się pojawiła wzmianka, to ograniczająca się do kilku zdań o ogólnych zasadach, wybranych drogach lub o dojeździe samochodem z Polski.

Mamy nadzieję, że w niedalekiej przyszłości ta luka zostanie wypełniona. Jakbyśmy mieli stawiać na jedyny, najlepszy sposób prawdziwego zgłębienia Czarnogóry, to tylko i wyłącznie samochodem osobowym, oczywiście w towarzystwie lokalnego przewodnika. Niestety w wiele naszych ulubionych miejsc, nie da się dojechać autobusem, albo nie ma tam organizowanych wycieczek komercyjnych, a przygotowanie samochodowego planu na wyjazd to nie taka łatwa sprawa.

Mamy nadzieję, że nasz artykuł o przewodnikach po Czarnogórze pomoże Wam w podjęciu decyzji. Każdy z autorów chciałby, żeby jego przewodnik był jak najlepszy. Pamiętajmy, że turystyka rozwija się w tak szalonym tempie, że czasami informację zawarte w nich mogą być nieaktualne już po jednym sezonie! Skupmy się na tym, że w przewodnikach po Czarnogórze mamy wiele wskazówek, ale na szlak przygody to wychodzimy my i pozwólmy sobie być odkrywcami.

PS: Jak macie głód na odkrywanie Bałkanów, ale nie tylko od strony zwiedzania, to zapraszamy Was do naszej bałkańskiej biblioteki. Znajdziecie tam literaturę bałkańska i dużo inspiracji do czytania.

12 KOMENTARZE

  1. Ponieważ zostałam wywołana do odpowiedzi, to jedną rzecz chce wyjaśnić. Zarówno Praktyczny Przewodnik, jak i Inspirator mają tę samą treść. Przy czym ten drugi ma ją nieco okrojoną, by mogło znaleźć się w nim więcej zdjęć. Jako autorka nie mam wpływu na to, jak wyglądają przewodniki. Ja daję treść, a wydawnictwo później składa z tego całość, według własnej idei. Oczywiście wiem, jak układ ma mieć przewodnik, ale sama nie mam na niego wpływu. Tak to działa. Co do tła historycznego. Niestety nie da się go w pełni przedstawić, gdy ma się ograniczone miejsce. Zresztą osobiście nigdy historii nie szukam w przewodnikach, w książkach które skupiają się stricte na historii, a nie na zwiedzaniu. Pozdrowienia, ruda

    • Dzięki za komentarz:) Wiemy, że niestety wydawcy często bywają nieugięci. A szkoda, bo moim zdaniem gdyby dali „wolną rękę” autorowi, to efekty często byłoby o wiele lepsze. Wszystko rządzi się swoimi prawami, ale to tacy ludzie z pasją jak Ty mają wiedze, gdyby czasami wydawcy byliby bardziej liberalni, działało to by też na ich korzyść. Pozdrawiam.

  2. Witamy Jędrzeja! Wpis bardzo przydatny, ale szczerze… przewodniki słabo wypadają w porównaniu z Waszym blogiem 😉 Zwłaszcza jak teraz razem piszecie częściej, za co wielkie dzięki! 🙂

    • W takim razie polecamy 3w1 😉 Nawet czarnogórscy przewodnicy, z którymi pracowałem byli pod wrażeniem tej laminowanej mapy. Myślę, że w całej Czarnogórze takiej się nie znajdzie.

  3. Chyba przeczytam wszystkie Wasze artykuły. My korzystaliśmy z przewodnika „itaki”, nie wiedzieliśmy, że istnieje Exploreguide. Dużo się z niego dowiedzieliśmy, ale jak na miejscu ma się przewodnika polskojęzycznego to wtedy dopiero ma się cały obraz kraju. Wasz blog też jest bardzo pomocny. Polecam znajomym przed wyjazdem do Czarnogóry, żeby tutaj weszli. Uściski dla Was.

  4. Hej. Szukam przewodnika w formie książki z pieszymi Szlakami po Czarnogórze, czy kojarzycie taką książkę? Może być w języku zagranicznym.
    Dzięki i pozdrawiam. Remigiusz

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj